Akademia pana Kleksa

Wystawienie musicalu "Akademia Pana Kleksa" przez Miejski Teatr Miniatura w Gdańsku to wydarzenie precedensowe. W spektaklu bierze udział kilkanaścioro dzieci, które doskonale czują się w otoczeniu dorosłych aktorów. Przygotowywany przez rok spektakl, którego premiera odbyła się 3 października, z pewnością będzie hitem Teatru Miniatura.

(...) Propozycja Agnieszki i Emila Płoszajskich na podstawie książki Jana Brzechwy łączy brawurę inscenizacyjną i pełen ironii dowcip, z żywiołem dzieci, które nie tylko bardzo dobrze wypadają w swoich epizodach, ale też swoją energią podgrzewają atmosferę na scenie. Ponieważ świetna, prosta, ubarwiona animacjami scenografia Michała Dracza zakłada niewielki podest wchodzący w widownię Teatru Miniatura, udało się stworzyć w ten sposób zapadnię, pozwalającą na małe, działające na wyobraźnię dzieci czary.

(...) Dzięki pracy Agnieszki i Emila Płoszajskich oraz talentom młodych aktorów spektakl nie ma żadnego słabszego momentu, a każdy epizod dziecięcy nabiera kolorytu. Odbiorowi musicalu sprzyjają kolorowe, działające na wyobraźnię kostiumy Meluzyny i jej Meluzynów, płaszcz z pluszaków Pana Kleksa czy efektowne kreacje dzieciaków z Akademii. Także najstraszniejszy moment książki i filmu - Inwazję Wilków - przedstawiono w sposób dużo mniej straszny niż w oryginale.

Również dzięki temu premiera "Akademii Pana Kleksa" to świetna propozycja dla dzieci w wieku szkolnym, na którym również ich rodzice będą się doskonale bawić. Trud, by stworzyć musical razem z dziećmi, opłacił się, bo w Miniaturze powstał świetny spektakl, kto wie, czy nie najlepszy w ostatnich latach.

Dla kogo jest ten spektakl? Dla każdego, nie ma ograniczeń wiekowych, obejrzą go z przyjemnością zarówno rodzice, jak i dzieci. Młodzi aktorzy śpiewają na żywo. Wielkie brawa dla Agnieszki i Emila Płoszajskich, którzy potrafili tak perfekcyjnie przygotować małych artystów. Autentyczność dzieci na scenie, ich widoczna radość pokazują, że magia świata teatru to coś, co zdecydowanie uruchamia dziecięcą wyobraźnię. Gorąco polecam ten spektakl.

Agnieszka i Emil Płoszajscy zbudowali fundamenty swojego przedstawienia z treści literackiego oryginału oraz z muzycznych wyimków filmowych adaptacji Akademii pana Kleksa z lat osiemdziesiątych (na marginesie – może się mylę, ale od tamtego czasu nie powstało nic, co odebrałoby dziełom Gradowskiego tytuł najlepszego polskiego filmu familijnego). Finalnie oglądamy więc w Miniaturze rodzaj gatunkowej hybrydy – bardzo udany mariaż teatru dramatycznego i musicalu. Swoiście „hybrydowa” jest wreszcie sama obsada Akademii pana Kleksa, bo na scenie oglądamy sześcioosobową ekipę aktorską Teatru Miniatura oraz czternastoosobową drużynę dziecięcych artystów. Tu warto wspomnieć, że Akademia pana Kleksa przygotowywana była aż dwanaście miesięcy (oczywiście prace wydłużyła również pandemia koronawirusa), a poprzedziły ją cieszące się ogromnym zainteresowaniem castingi, na drodze których z kilkuset chętnych do podjęcia aktorskiej przygody wybrano dwudziestosiedmioosobową grupę szczęśliwców (przedstawienie ma, co oczywiste, dwie obsady dziecięce). Ta odwaga w podjęciu pracy ze sporym (jak na teatr dla dzieci i młodzieży) i w dodatku w znacznej części początkującym zespołem, odwaga w przekraczaniu gatunkowych granic, wreszcie odwaga w zmierzeniu się z dwoma dziełami otoczonymi przez różne grupy wiekowe nadzwyczajnym sentymentem – naprawdę bardzo się opłaciła.

(...) Świat, który odkrywa przed nami czerwona kurtyna, błyskotliwie miesza w sobie literacki oryginał Brzechwy i muzyczne wątki z filmów Gradowskiego, dokładając do nich autorskie komentarze twórców przedstawienia. Te zaś wynikają z naprawdę wnikliwej lektury dzieła Brzechwy i składają się na bardzo inteligentną i przejmująco aktualną interpretację klasycznego utworu. Szczerze przyznaję – przedstawienie Miniatury zwróciło moją uwagę, chyba po raz pierwszy tak mocno, na to, co zazwyczaj umykało mi w opowieści o panu Kleksie i jego Akademii. Bo pod naporem wszystkich fantastycznych historii, które budują fabułę Akademii pana Kleksa, zatarło mi się fundamentalne dla rozumienia utworu pytanie: Dlaczego Adaś trafił do Akademii? Dlaczego trafił do TEJ akurat szkoły? Niby proste pytanie, prawda? Odpowiedź na nie, co bardzo wyraźnie pokazuje adaptacja Agnieszki Płoszajskiej, jest trudna, zwłaszcza dla dorosłych widzów. Trudna i smutna. Ale i bardzo potrzebna.

(...) Wszystkie te, naprawdę bardzo mądre i przemyślane interpretacyjnie, treści otacza (ale nie trywializuje, nie rozbraja ich powagi) gęsta aura dowcipu i autoironii. Twórcy spektaklu nie sięgają po literacką i filmową Akademię... w poddańczym przyklęku, wręcz przeciwnie. Mądrość opowieści Brzechwy, jej wieloznaczność przedstawiają z silnym zaznaczeniem własnej perspektywy i swoich odczytań, z których niekiedy z przyjemnością żartują. To wszystko ujawnia się oczywiście w konstrukcji poszczególnych scen, w pomysłach inscenizacyjnych, niekiedy naprawdę „szalonych” – jak w scenie ataku much czy tej, gdzie pan Kleks zmienia swój rozmiar. Nie chcę ich streszczać, bo bardzo nie chcę odbierać nikomu tej radości, zaskoczenia, ale i momentami niesamowitego wzruszenia, które tak skutecznie wytwarza w widzach ten spektakl. Na jego wielką wartość składają się jeszcze dwa składniki: aktorstwo i muzyka. To pierwsze jest wyśmienitą mieszanką talentu, doświadczenia i scenicznej świeżości. Bardzo dobrze z rolą Kleksa poradził sobie Krystian Wieczyński (zbudował bardzo interesującą teatralną alternatywę dla ikonicznej roli filmowej Piotra Fronczewskiego), świetnie wypadł Piotr Kłudka wcielający się w Mateusza (bardzo oryginalna i dowcipna interpretacja bohatera), równie dobrze ogląda się Jakuba Ehrliha w rolach Nauczyciela i demonicznego Filipa. Jeśli zaś chodzi o dziecięcych aktorów – za wielką pracę, skupienie na scenie, precyzję należą im się gromkie brawa, ale na te oklaski zasługuje oczywiście i sama reżyserka, która bezbłędnie poprowadziła najmłodszych aktorów swojego spektaklu, na czele z Matyldą Krystaszek w roli Adasia i Konstancją Martin w roli Alojzego. Z kolei warstwa muzyczna, którą poszczycić się tutaj mogą Przemysław Bartoś i Marcin Gałązka (aranżacja piosenek), stanowiąca bardzo istotną komunikacyjne i znaczeniowo przestrzeń spektaklu (do której bardzo dobrą choreografię zaproponował Michał Cyran), zachwyca nowymi wersjami kultowych utworów z filmów Gradowskiego.